EGILEAK:

        Beñat Larrinaga
        Andoni Zumeta
        Martin Lopez
        Gorka Ocerin

FRONTENIS OLINPIKOA

Sarrera

Frontenis olinpikoa, internazionalki jolasten den euskal pilotaren jokamolde ez-zuzen bat da.Erraketa baten bidez kolpatzen da ( inoiz ez irristatu, hartu eta bota etab.) gomazko pilota bat, gero sakonago aztertuko den frontoi baten barruan.Norgehiagoka mota 2:2-koa da,hau da, bikoteka jolasten da eta txapelketak bi motatakoak izan daitezke: emakumezkoenak ala gizonezkoenak.Jokamolde honetan,markagailua mugatua da, ondoren azalduko den markagailu sistema baten .menpe dagoelarik. Bukatzeko, esan beharra dago jokamolde hau efektu,liftatu eta jokaldi tekniko-taktikotaz beteta dagoela eta gaur egun Mexiko dela jaun eta jabe.

Jokoa

Joko ez zuzena da. Bi  biren kontra jolasten da.

Bi taldek jolasten dute, talde bakoitzean bi jokalarik,  talde bat errestoan eta bestea sakean egongo da. Talde bateko jokalari batek sakea egingo du eta ondoren beste taldeko edozein jokalarik errestoa egin beharko du, botea eman aurretik edo ondoren. Talde bakoitzak aldizka joko du, taldeko edonork jo dezake nahi dituen beste aldiz.

 Pilotak frotisean jo ondoren ezkerreko horma edo errebotea jo dezake botea eman aurretik edo ondoren. Behin lurrean eman aurretik edo ondoren jo daiteke pelota. Baina bakarrikbote bat eman dezae lurrean.

Tantoa taldeetako batek, falta egitean gertatuko da, hau da, pilotak bi bote ematen baditu, frontiseko, goiko marra gainetik edo txapa azpitik jotzekotan. Lurrean, kontra-kantxako, barra aurretik sartu behar da botea. Ezker eta errebote horman gaineko marra jo edo zeharkatzekotan. Marretan  eta txapan ematean falta da.

Taldeko edonork jo dezake, talde bat eta gero bestea joko du tantoa falta batez bukatu arte.

 Pelota frontisean jo behar du txapa gainetik (txapan ematekotan txarra da),  baina, ezker horma edo errebotea jo dezake lehenik (hauen gaineko marrak ukitu edo zeharkatu barik) , pelota airez edo bote eman ondoren jotzeko aukera dago. Frontisa jo eta gero, pelota botea ematen badu, kantxako lurraren barruan sartu behar da (marra txarra izanik).

Pilota botea kantxa barruan eman behar du bestela tantoa beste talderentzat,botea hona  eman ondoren, edozein kantxa edo kontra-kantxako edozein lekutik errestoa egin daiteke. Baina pilota bigarren botea ematekotan edo gradetara joatekotan ezin izango da errestoa egin, tantoa izango da. Jokamolde honetan gradek sare bat izaten dute eta sare hau ukitzean automatikoki hona bidali duenarentzat tantoa da.

Partiduan zehar aurrelaria eta atzelaria haien posizioak aldatu ditzakete nahi duten momentuan.

Tantoa hastean eta pelota jokalari batekin aurkitzen bada, epaileak honako kasuak erreparatuko ditu:

1-     taldekideari jotzekotan, beti falta da talde orretzako.

2-     aurkari bati jotzekotan, “buelta” (tantoa errepikatu) edo pilota txarra zihoala suposatzen bada tantoa jo dion taldeari emango da.

3-     Pilota jokalari baten jotzen badu eta ondoren ona ematen badu, berriz, pilotaren norabidea ona izatera zihoan erreparatuko da, falta  edo buelta emanez.

4-     Jokalari bat pilota nahita jotzekotan, naiz eta pilota ona ematera ez joan hau aplikatuko da zeren eta pilota botea eman arte jokuan bait dago tantoa beste taldeari eman eta amolestatua izango da.

Jokalaria ezin izango du aurkariaren ibilbidea oztopatu pelotara ez heltzeko.

Frontenis olinpikoan 2 epai daude bat 3. Kuadroan kokatuko da eta bestea 5-ean.

Erraketa apurtzekotan, tantoa bukatu arte ezingo du aldatu eta eskutik eskapatzen bada bakarrik jausi zaionak hartu dezake lurretik beste edonor ukitzekotan tantoa da. Beste taldarentzat. Pilota jotzean erraketa helduta egon behar da.

Pelota apurtzekotan epaileak tantoa gelditu, pelota aldatu  eta berriro hasiko da tantoa.

      Espainia eta mexikoren arteko partidua

Instalazio mota

Frontenis olinpikoko frontoiek 30 metroko luzeera dute eta 10 metroko zabalera. 8 zati berdinetan (koadroak) banatuta daude 3,5 m-ko distantziarekin batetik bestera eta 2 m soberan ( azkeneko koadrotik errebotera).Beraz, jokamolde hau aurrera eramaten den frontoietan frontisa,alboko pareta,erreboteko pareta eta kontra-kantxako eremua bereiz ditzakegu:

frontisa

Kantxaren aurreko aldean kokatutako pareta da eta 10x10m-ko dimentsioak ditu.Lurretik 60cm-ko altuera arte gune bat dago,15 cm-ko txapa metaliko batekin; 10.metrotik gora beste gune bat dago, 2metrokoa,  10cm txapa metaliko batekin.Bi gune horietatik kanpo dagoen eremua da pilotak jo behar duen tokia ona izan dadin.

Alboko pareta

Pareta honek 10m-ko altuera du eta 30m-ko luzeera, eta zenbakituta egon behar du derrigorrez.Goiko partean 10cm-ko txapa metaliko bat edukiko du.Esan beharra dago pareta hau oso erabilgarria dela jokalarientzat,bere,bere kidea eta bere aurkarien kokapena zein den jakiteko.

errebotea

Atzeko partean kokatutako pareta da eta bertan ez dago inongo seinalizaziorik.Bere goiko eta ezkerreko partean, 10cm-ko zabalera duen txapa metaliko bat edukiko du.

Kontra-kantxa

Kantxa ondoren,eskuineko aldean kokatutako lur-eremua da.4,5m-ko zabalera edukiko du eta kontra-kantxa gradarekin limitatzeko sare  solido baina flexible bat egongo da,jokalariek kolpe bruskoak hartu ez daitezen.

Materiala eta pilotarekiko erlazioa

Frontenis olinpikoan erabiltzen den materiala erraketa da.

Frontenis olinpikoan ,erraketan ipintzen duten kordak tenisekoaren antzekoa da baina, azalera handiago dauka eta pixka bat luzeagoa da. Gainera sare bikoitza dauka, honek erresistentzia gehiago ematen dio erraketari eta sokak apurtzeko probabilitatea txikiagoa da. Hala ere, badu desabantaila bat, izan ere sare bikoitza edukitzeak pilotari efektu desberdinak emateko zailtasun handiagoa dakar. Erraketa eta kordajea

Pilota

Gaur egun,pilota aireduna,oihalezkoa, eta kolore txuri, beltzekoa, horia edo berdea izan daiteke (paretaren koloreekin desberdintzeko) eta ezaugarri hauek ditu: diametroa 47mm, pisua 47-49g eta botea 1,58m (2metroko erorketa).

Pilota 201 izena daukate, oso gogorrak dira ez apurtzeko, oso biziak batira eta kantxaren kontra indar handiz jotzen baitute.

Pilota hauek kadukatu egiten dute, eta botea txarto egiten du hau gertatzekotan, hau ez gertatzeko pilotak hozkailuan gorde egiten dira. Jolasten hasi baino lehen  berotu egin behar dira botea ondo egin arte.

Lehiaketa hasieran erabakitzen den pilotarekin jolasten da partida osoa, bakarrik aldatzen da apurtuz gero.

Sakea

Sakea, tanto bakoitzeko lehen pilotakada bezala definitzen da.Legezkoa izan dadin, 5.koadroko marraren atzetik egin behar da botea ( frontisetik 17,5 metrotara).Gainera, 3.koadroa pasa behar du derrigorrez ( frontisetik 10,5 metrotara) eta ezingo du 5.koadroko marra gainditu,bestela pasa izango da.Hona hemen eskematxo bat:

Jokamoldea	Sakea		Motz		Pasa
	kuadroa	metroak	kuadroa	metroak	kuadroa	metroak
Frontenis olimpikoa	5	17,5m	3	10,5m	5	17,5m

Sakea,lehen esan dugun bezala, aurreko jokalariak egiten du.Frontenis olinpikoan, ohitura da sakea mugimenduan egin beharrean,geldirik egitea.Sakatzailea kontra-kantxako marraren ondoan ipintzen da 5.kuadroko marraren atzetik eta botea kontra-kantxa aldera egin ondoren erraketarekin pilota kolpatzen du.Normalean, gehien erabiltzen den sakea irekia (batxinilla) da, hau da, frontisa lehenbizi eta ondoren ezkerreko horma ikutzen duen sakea.Honela, pilotak kontra-kantxarako bidea hartzen du. Sakea gehienetan ez da oso altua izaten eta aurrelariak egiten dute, errestoan dagoena sakatzailearen parean egoten da kantxaren erdian kokatuta., 

Horrek atzelaria frontoietik asko urrundu ez dezan, aurkako bikoteko aurrelaria sakatzailearen ondoan kokatzen da eta pilotak kontra-kantxarako bidea hartuko duela ikustean,bera sartzen da airez.Hala ere,  bere kidea (atzelaria) frontoiaren atzeko eta eskuineko partean egongo da kokaturik,aurrelariak ezin izan badu errestoa airez egin berak egiteko.Sakatzailearen atzelaria,beraz, frontoiaren atzeko eta ezkerreko hormaren ondoan ipiniko da.

Markagailu sistema

 15 tantoko 2 joko jokatzen dira, berdinketa egon ezkero hirugarren joko bat jokatuko da hamar tantotara.

Jokaldi motak 

Jokalariak modu honetan kokatzen dira zelaian aurrelariak eta atzelariak, aurrelariak 5.

marra aurretik egoten dira eta gehienetan rebanada kolpea erabiltzen dute tantoa egiteko, ezker hormara bidaltzen dute pilota sarera joateko eta tanto egiteko, hauek ez dute pilota asko jotzen zeren gehienetan pilota atzerantz doa abiadura biziagatik hauek kontra-kantxan ere itxaroten dute pilota.  Normalean aurrelariek egiten dute sakea eta errestoa

Atzelariek kolpe gehiago ematen dituzte, Pilotakada elkartrukea dagoenean, atzelariak izaten dira nagusi, pilotari indartsu emanez errebotean jo dezan eta bestearen akatsa bilatuz. 

Jokamolde honetan pilota askotan errebotean jotzen du botea eman eta gero, atzelariek pilota errebotean jo ondoren ematen diote, pilota hemen jotzean asko atera egiten da, honetarako errebotetik urrundu egiten dira, gutxi gora behera 6,8 marren artean kokatuz.

Gehien erabiltzen duten estrategia pilota sarera bidaltzea da, honetarako lehenengo frontisean eta hondoren ezker orman jotzen dute, “rebanada”

Bestalde ezker hormara askotan bidaltzen dituzte pilotak emeen zailagoa baita pilotari ematea.

Jokamolde honetan garrantzi handia ematen diote efektuei, efektuek pilota kontra-kantxa lurra edo pareta ukitzean pilotaren norabide aldaketa lortzen dute aurkariari zailago egiteko pilota jotzea. Hauek lortzeko erraketari inklinazio ezberdinak ematen diote, zenbat eta inklinazio gehiago eman orduan eta efektu gehiago.